چپ ایرانی از منظر بین‌المللی

نوع مقاله : ترویجی

نویسنده

دکتری تاریخ ایران اسلامی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

چکیده

این مقاله در پی آن است که نشان دهد تاریخ ایران معاصر را نمی‌توان بدون پرداختن به نقش و تأثیر جنبش چپ فهم کرد. به زعم نگارنده این مقاله، چپ ایرانی در سه زمینة ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی شکل گرفته و دگرگون شده است. در زمینة ملی، چپ ایرانی در چهار دورة مختلف عصر مشروطه، سال‌های پس از جنگ جهانی اول، دورة بین سقوط رضاشاه تا کودتای ۲۸ مرداد و سال‌های پیش از و در پی انقلاب اسلامی بر مخالفان‌ و هواداران خود تأثیرگذار بود. در زمینة منطقه‌ای، تاریخ چپ ایران به تاریخ جنبش سوسیالیستی روسیه و جنبش‌های چپ خاورمیانه و آسیا پیوند خورده است. سرانجام، زمینة بین‌المللی چپ ایرانی نیز ترکیبی از موقعیت ژئواستراتژیک مجاورت با مرزهای شوروی و سرسپردگی ایدئولوژیک به الگوهای خارجی بود. در هر یک از این زمینه‌ها عواملی وجود داشت که در پیوند با عواملی نظیر تکرار تحلیل‌های بین‌المللی زمانه بدون تأمل یا درگیری انتقادی با جامعه، جزم‌‌اندیشی و فرقه‌گرایی و دنباله‌روی از مارکسیسم ارتدوکس شوروی موجب شکست نهایی چپ ایرانی شد.

کلیدواژه‌ها

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار